چرخ دنده یکی از بهترین ابداعات در دوچرخه است. این قطعه به ما کمک میکند در مسیرهای پر پیچ و تاپ و صعود از تپهها عملکرد خوبی داشته باشیم و سرعت و تعادل خود را حفظ کنیم. اگر زمان تعویض دنده دوچرخه به درستی شناسایی شود و این کار بهدرستی صورت بگیرد، بازدهی رکاب زدن شما بالا میرود و از آسیبهای احتمالی به زانو جلوگیری میشود. همچنین اگر تعویض به موقع دنده دوچرخه را جدی بگیریم و به وقت مناسب آن دست به تعویض بزنیم، مانع از فرسایش دنده میشود. ما در این مطلب قصد داریم توضیحات جامعی درباره دنده دوچرخه و تعویض آن به شما ارائه دهیم، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
دستگاه دنده چیست؟
به چرخدندههای جلو، عقب، زنجیر، دسته دنده و شانژمانها دستگاه دنده میگویند. این دستگاه سرعت و قدرت دوچرخه را تنظیم کرده و عملکرد دوچرخهسوار را بیشتر میکند. حرکت زنجیر بر روی چرخ دندهای با اندازه دیگر را تعویض دنده میگویند. این تعویض دنده به وسیله شیفتر صورت میگیرد. شیفتر یک اهرم روی فرمان دوچرخهها است. این وسیله کنترل و تعویض دنده دوچرخه را برای دوچرخه سوار فراهم میکند.
زمان تعویض دنده دوچرخه
زمان تعویض دنده دوچرخه، میتوانید در مسیرهای متفاوت، دندههایی با شمارههای مختلف را به کار بگیرید. به عنوان مثال اگر دوچرخه شما دارای ۳ چرخ دنده است و شما با دنده ۲ به سمت بالای یک تپه در حرکت هستید، ممکن است فشار زیادی روی پدالها وارد کنید اما حرکت شما سخت و بسیار کند باشد. در چنین موقعیتهایی میتوانید با سبک کردن دنده و ایجاد دنده ۱، تعادل خود را بدست آورید و برای پدال زدن، زمان کمتری صرف کنید. این اتفاق باعث میشود حرکت رو به جلوی آسانتری داشته باشید و همچنین با کوچک شدن قطر چرخ دنده، زمان کمتری برای پدال زدن نیاز داشته باشید.
زمان تعویض دنده دوچرخه و تعداد آن
برای شناسایی بهتر اجزای دوچرخه و دندهها از تعداد دنده های دوچرخه شروع میکنیم. حاصل ضرب تعداد خودروهای جلو دوچرخه در تعداد خودروهای عقب دوچرخه، برابر است با تعداد دنده های دوچرخه. در بیشتر دوچرخهها ۲ یا ۳ خودرو در جلو و در عقب ۶ تا ۱۰ خودرو قرار دارد. همچنین با استفاده از فرمول زیر میتوان افزایش قدرت در دندهها را محاسبه کرد.
ضریب افزایش سرعت دنده A÷B=.
در این فرمول مراد از A تعداد دندانه خودرو جلو است که زنجیر در آن قرار دارد و منظور از B نیز تعداد دندانههای خودرو در عقب است که زنجیر در آن قرار دارد. اگر حاصل این فرمول از یک بزرگتر باشد، دنده سرعتیتر و در سرازیری مناسبتر است و هرچقدر از یک کوچکتر باشد، دنده قدرتیتر و برای سربالایی بهتر است. بهترین دنده دوچرخه به کلاچدار معروف است و صد البته قیمت بالاتری نیز دارد. این دندههای مرغوب، جابهجایی سریع و بیصدای دندهها را بهراحتی ممکن میکنند.
برای مشاهده انواع خودرو دوچرخه روی تصویر زیر کلیک کنید
فرق دنده سبک و سنگین دوچرخه
با بالا بردن دنده، مقاومت و زمان برای هر دور کامل پدال افزایش پیدا میکند. در حقیقت این کار باعث میشود از چرخدندههای بزرگتر استفاده و برای چرخش بعدی هر پدال فرصت بیشتری ایجاد شود. اگر قرار است شما از بالا به پایین تپه حرکت کنید، کمترین نیرو را برای حرکت دوچرخه نیاز دارید. برای افزایش سرعت ضروری است مقاومت و اصطکاک بیشتری تولید شود و این با دندههای بالاتر یا سنگینتر امکانپذیر است. پس استفاده و فرق دنده سبک و سنگین دوچرخه به سراشیبی و یا سربالایی بودن مسیرمان بستگی دارد. تعویض دنده دوچرخه باید ابتدای این مسیرها صورت بگیرد. در سراشیبی دندههای سنگین و در سربالایی دندههای پایین یا همان سبک کاربرد دارند و عملکرد دوچرخه سوار را بهبود میبخشند.
آموزش تعویض سیم دنده دوچرخه
یکی از پر چالشترین اتفاقات در بین دوچرخهسواران تعویض سیم دنده است. سیم دنده یکی از مهمترین اجزای شانژمان یا همان دنده عقب است. اگر سیم دنده دچار پارگی شده باشد یا مشکلی داشته باشد، در زمان تعویض دنده دوچرخه مشکلات زیادی به وجود میآید. مراحل تعویض سیم دنده دوچرخه به شرح زیر است:
ابتدا باید دنده را به سنگینترین حالت آن قرار داد و سپس سیم را از شانژمان رها کرد. در مرحله بعد باید درپوش یا پیچ دسته دنده را باز کرده و سیم را از دسته دنده جدا کرد. پس از جدا کردن آن، آن را بیرون کشیده و سیم جدید را در دسته دنده جای گذاری کنید. سپس باید سیم را از داخل روکشها رد کرده به شانژمان متصل کرد. بعد از آن باید شانژمان را تنظیم کرده و سیم اضافی بریده شود. سپس سر سیم را با انبر دست محکم کرده و پیچ یا درپوش جای گذاری شود.
نحوه تعویض دنده دوچرخه ۲۱ دنده
طبق قاعده زمانی که در دندههای جلو از چرخدنده کوچک استفاده میشود در دنده عقب، مجاز به استفاده از خودروهای بزرگ هستید. درصورتیکه در دندههای جلو از چرخدنده متوسط استفاده شود، در دنده عقب نیز باید از خودروهای متوسط استفاده کرد. و به همین منوال اگر در دندههای جلو از چرخدندههای بزرگ استفاده شود، میبایست در دندههای عقب از خودروهای کوچک استفاده کرد. در صورتی که مسیر شما سربالایی باشد و در یک شیب تند حرکت کنید، ضروری است از دنده یک و خودرهای بزرگ استفاده کنید؛ اما اگر مسیر شما سربالایی با شیب کم است بهتر است از دنده دو و خودروهای وسط استفاده کنید و در نهایت اگر در مسیرهای هموار و یا سرپایین حرکت میکنید و سرعت بالایی دارید، باید از دنده سه و خودروهای کوچک عقب استفاده کنید. همه این نکات را باید در زمان تعویض دنده دوچرخه رعایت کنید و نحوه تعویض دنده دوچرخه ۲۱ دنده را بدانید.
برای مشاهده انواع دوچرخه جاینت روی تصویر زیر کلیک کنید
نکات تکمیلی تعویض دنده دوچرخه
- در حالت سکون نباید دندهها را تعویض کنید.
- در لحظه تعویض نباید فشاری وارد کنید و پس از جا افتادن دنده، به رکاب فشار وارد کنید.
- باید تا حد امکان جابهجایی عرضی زنجیر را کاهش دهید.
- نباید زنجیرتان خیلی بلند یا خیلی کوتاه باشد.
- فشار بیش از حد در لحظه شروع رکاب زدن، باعث خرابی و پاره شدن زنجیر میشود.
در آخر
نحوه و زمان مناسب تعویض دنده دوچرخه یکی از مهمترین دغدغههای دوچرخه سواران است. ما در این مقاله تلاش کردیم پاسخ این دغدغهها را برایتان شفاف کنیم. امیدواریم با خواندن این مقاله به پاسخ سوالات خود رسیده باشید و در استفاده از دندهها و تعویض آنان دقت لازم را به خرج دهید. تعویض به موقع و صحیح دندهها در دوچرخهسواری کمک بزرگی به شما خواهد بود و مانع هدر رفت انرژی و زمان میشود.
برای مشاهده انواع خودرو دوچرخه روی تصویر زیر کلیک کنید
ممنون از راهنمایی بسیارخوبتان
با سلام و سپاس همراه گرامی
ممنون وتشکر از راهنماییتون
با سپاس از شما همراه گرامی